چابهار در راستا توسعه؛ سواحل مکران به قطب محصولات گرراستای شبه قاره تبدیل می گردد - ورزش و تندرستی

به گزارش ورزش و تندرستی، در اسناد بالادستی سواحل مکران قرار است به قطب محصولات گرراستای و گلخانه ای شبه قاره با تکنولوژی شیرین سازی آب های عمان تبدیل گردد و در این راستا نخستین گام احداث بزرگترین مجتمع گلخانه ای تمام شیشه ای مدرن دنیا در چابهار است.

به گزارش ورزش و تندرستی از چابهار، سواحل مکران که چند صباحی است مورد توجه ویژه نظام برای استقرار صنایع مادر، استقرار بخشی از جمعیت ایران در کنار آب های اقیانوسی آن و هم چنین تبدیل به قطب ترانزیت به عنوان نقطه ای خارج از خلیج فارس و تهدیدات آن قرار گرفته، علاوه بر ظرفیت های منحصربه فرد مالی و ترانزیتی به دلیل آب وهوای مطلوب و دسترسی آسان و سریع به بازارهای هدف، ظرفیت منحصر به فرد کشاورزی و صادرات محصولات گلخانه ای را نیز دارد.

بنا به تحقیقات انجام شده از سوی کارشناسان کشاورزی، سواحل مکران و محدوده کنارک، چابهار تا گواتر با بیش از 100 هزار هکتار اراضی حاصل خیز کشاورزی عمدتا برای میوه های گر راستای و نیمه گرراستای مستعد تبدیل شدن به قطب کشاورزی و محصولات گرم سیری شبه قاره از نپال تا پاکستان است. موز، مرکبات، چیکو، انبه، نارگیل، گواوا، کنار، تمرهندی و خرما از انواع میو های پرارزش گرراستای هستند که سالانه در سواحل مکران تولید می شوند.

خشکسالی فراگیر سیستان و بلوچستان تهدید کشاورزی در سواحل مکران

نماینده مردم چابهار و کنارک در مجلس شورای اسلامی می گوید: با وجود آنکه بیش از 100 هزار هکتار از اراضی سواحل مکران مستعد کشاورزی و میوه های گرم سیری است اما تنها 22 هزار هکتار از این اراضی آماده سازی شده است کهازمیان بیش از 12 هکتار اراضی مستعد کشاورزی در شهرستان چابهار و 10 هزار و 500 هکتار اراضی کشاورزی زراعی و باغی نیز در شهرستان کنارک وجود دارد.

عبدالغفور ایرانژاد در گفت وگو با ورزش و تندرستی می افزاید: البته از میان همین 22 هزار هکتار اراضی آماده سازی شده هم همه به دلیل شرایط خشکسالی و نبود منابع آبی به زیرکشت نمی رود. درسال های آبی و پایدار بودن شرایط منابع آبی که 22 هزار هکتار از اراضی چابهار و کنارک به زیرکشت می رفته برای بیش از 44 هزار نفر در شهرستان های چابهار و کنارک اشتغال زایی شده است.

عضو کمیسیون آب، منابع طبیعی و کشاورزی مجلس شورای اسلامی با اشاره به خسارات خشکسالی به بخش کشاورزی سواحل مکران تصریح می نماید: خشک سالی خسارات جبران ناپذیری به کشاورزان سواحل مکران وارد نموده و علاوه بر کاهش سطح زیرکشت اراضی، بیش از 8 هزار کشاورز در منطقه باهوکلات چابهار را که در سال های نچندان دور قطب میوه های گرم سیری بوده، بیکار نموده است.

دبیر خانه کشاورز شهرستان چابهار نیز پیشتر در گفت وگو با یکی از رسانه ها با بیان این که خشکسالی و خشک شدن سد پیشین سبب از دست رفتن بیش از هزار هکتار باغات موز منطقه باهوکلات شده است، گفته بود: بر اثر خشکسالی بیش از هزار و 300 هکتار از باغات موز و انبه چابهار از میان رفته؛ علاوه بر آن بر اثر خشکسالی سه هزار و 90 هکتار از اراضی باغی کشاورزی و 6 هزار هکتار زمین های زراعی شهرستان چابهار نیز نابود شده است.

خلیل الله درخشان بابیان این که خشکسالی مداوم انواع باغات موز، انبه، لیمو، نخیلات و انواع باغات میوه های گرراستای و نیمه گرراستای را نابود نموده است، اضافه کرد: کشاورزان ثروتمند دیروز هم اکنون فقط با یارانه 45 هزارتومانی روزگار می گذرانند و حتی توان و کرایه رفت وبرگشت برای سرکشی از باغات خشک شده موز و انبه خود را ندارند.

خشکسالی در سیستان و بلوچستان دو دهه است ادامه دارد و سال جاری به اوج خود رسیده به طوری که به گفته مدیرکل مدیریت بحران استانداری سیستان و بلوچستان؛ هم اکنون بر اساس آخرین آمارها 100 درصد مساحت سیستان و بلوچستان دچار خشکسالی است، 73.2 درصد مساحت گرفتار خشکسالی شدید، 0.9 درصد خشکسالی بسیار شدید و 25 درصد نیز دچار خشکسالی متوسط شده است.

موز و گواوای سواحل مکران نمود ندارد

اما همانطور که پیشتر گفته شد، خشکسالی یکی از عمده ترین خسارات را به باغات موز سواحل مکران که از مرغوب ترین موزهای ایران است وارد نموده است.

نماینده مردم چابهار و کنارک که خود پیش از دوره نمایندگی مدیرجهاد کشاورزی شهرستان های چابهار و کنارک بوده، می گوید: 3 هزار و چهارصد هکتار موزستان در شهرستان های کنارک و چابهار وجود دارد که با شرایط پایدار بودن منابع آبی برای 18 هزار نفر به صورت مستقیم و غیر مستقیم اشتغال زایی می نماید.

ایران نژاد می افزاید: در هر هکتار از این موزستان ها 35 تن موز برداشت می گردد و به استان های هرمزگان، یزد، خراسان شمالی، جنوبی و رضوی ارسال می گردد.

وی با بیان اینکه موز تولید شده در سواحل مکران از مرغوب ترین موزهاست، می گوید: این موز طالب بسیاری در کشورهای حاشیه خلیج فارس دارد و به دلیل نزدیکی چابهار به این کشورها در صورت ایجاد صنایع تبدیلی و بسته بندی، صادرات آن ها صرفه مالی بسیاری دارد و ارزآوری خوبی برای کشور ایجاد می نماید.

عضو کمیسیون آب و کشاورزی مجلس شورای اسلامی تصریح می نماید: یاری به صادرات محصولات گرم سیری و به ویژه موز چابهار و کنارک به کشورهای حاشیه خلیج فارس از جمله عمان و امارت در دستورکار کمیسیون کشاورزی مجلس است و اعضا این کمیسیون در سفر خرداد ماه سال گذشته خود به چابهار و کنارک این ظرفیت ها را از نزدیک مشاهده کردند و درحال برنامه ریزی برای یاری به صادرات هستند.

علاوه بر موز که یکی از عمده ترین میوه های گرراستای سواحل مکران است، زیتون محلی و به زبان محلی گواوا نیز یکی دیگر از میوه های گرراستای عمده سواحل مکران است که به دلیل خشکسالی و نبود صنایع تبدیلی، به این میوه پرارزش گرم سیری نیز آنچنان که باید توجه نشده است.

گواوا میوه ای گلابی مانند با طعمی خوش و خاصیتی فراوان است که در عمده باغات گرم سیری سواحل مکران کشت می گردد؛ این میوه در صنابع تبدیلی برای تهیه آب میوه، کمپوت، اسانس و پودر استفاده می گردد و مانند موز در کشورهای حاشیه خلیج فارس طالب بسیاری دارد. گواوا بعد از خرما و انبه سومین درخت اختصاصی سیستان و بلوچستان است.

یک کارشناس کشاورزی در گفت وگو با ورزش و تندرستی می گوید: هرچند بخش عمده باغات سواحل مکران همچون شهرستان های سرباز، کنارک و چابهار به دلیل داشتن آب وهوای مناسب به زیر کشت این محصول می رود اما به دلیل نبود صنایع تبدیلی یا واحدهای تولید در سیستان و بلوچستان این محصول پرارزش به استان های هم جوار عمدتاً هرمزگان ارسال می گردد تا پس از تولید و تولید مربا و ترشی به کشورهای حاشیه خلیج فارس صادر گردد.

محمد چاکرزهی می افزاید: در صورت ایجاد صنایع تبدیلی، امکان صادرات این محصول از بنادر چابهار و کنارک به دلیل نزدیکی این دو بندر به کشورهای حاشیه خلیج فارس و طالب بودن این کشورها به ترشی و مربا و حتی خود میوه آن؛ صادرات آن صرفه مالی بسیاری دارد.

اما همانطور که پیشتر گفته شد مهم ترین تهدید برای صنعت کشاورزی سواحل مکران خشکسالی و خشک شدن منابع آبی است؛ سواحل مکران 100 هزار هکتار اراضی مستعد قابل کشت دارد و به گواه کارشناسان به واسطه نزدیک بود آن ها به کشورهای حاشیه اقیانوس هند قابلیت تبدیل شدن به قطب محصولات گرم سیری و گلخانه ای شبه قاره را دارد.

به گواه کارشناسان، شیرین سازی آب های عمان و احداث گلخانه های بزرگ صنعتی می تواند علاوه بر عبور از بحران خشکسالی، سواحل مکران را به قطب کشاورزی شبه قاره تبدیل کند و برای هزاران نفر اشتغال زایی کند.

در راستای تبدیل سواحل مکران به قطب تولید محصولات و کشاورزی و گل خانه ای شبه قاره، عملیات احداث بزرگ ترین گلخانه ایران و بزرگ ترین پروژه گلخانه ای تمام شیشه ای مدرن دنیادر منطقه آزاد چابهار آغاز شده است.

دسترسی سریع و آب وهوای مطلوب دو ویژگی منحصر به فرد برای ساخت گلخانه

مدیرعامل سازمان منطقه آزاد چابهار می گوید: علاوه بر ظرفیت های مالی، تبدیل شدن به یک هاب کشاورزی و محصولات گرم سیری هم برای سواحل مکران پیش بینی شده و در اسناد بالادستی هم آمده است.

عبدالرحیم کردی در گفت وگو با ورزش و تندرستی می افزاید: چابهار به دلیل دسترسی سریع به آب های آزاد اقیانوس هند و آب و هوای مطلوب قابلیت تولید و صادرات محصولات گلخانه ای شبه قاره هند از نپال تا پاکستان را دارد و به سریع ترین راه ممکن می تواند محصولات گلخانه ای را به وسیله بندر چابهار که بندری نسل سوم در آینده خواهد شد صادر کند.

وی تصریح می نماید: با توجه به دو ویژگی دسترسی سریع و آب وهوای مطلوب؛ عملیات احداث بزرگ ترین گلخانه ایران و بزرگ ترین گلخانه ای تمام شیشه ای مدرن دنیا با تکنولوژی شیرین سازی آب های عمان با سرمایه سرمایه گذاری 500 میلیون یورو اخیرا در منطقه آزاد چابهار آغاز شده است.

مدیرعامل سازمان منطقه آزاد چابهار می گوید: این گلخانه با مشارکت فنی و تکنیکی شرکت هلندی دالسم که از شرکت های به نام دنیا در احداث گلخانه های نوین است و در بیش از 100 کشور دنیا تجربه ساخت گلخانه را دارد در منطقه آزاد چابهار ساخته می گردد؛ گلخانه چابهار بزرگ ترین و مجهزترین گلخانه ایران و بزرگ ترین گلخانه ای تمام شیشه ای مدرن دنیا است که با روشی کاملا نوین احداث خواهد شد، ضمن آنکه این گلخانه بزرگ ترین گلخانه ای است شرکت دالسم در تجربه کاری خود تاکنون در سرتاسر دنیا ساخته است.

کردی ادامه می دهد: محصولات مجتمع گلخانه ای چابهار عمدتا از راه دریا به کشورهای هدف در حاشیه خلیج فارس و دریای عمان صادر می شوند و همین یکی از ظرفیت های منحصر به فرد چابهار است که دسترسی را سریع می نماید؛ شرکت دالسم هم اکنون از گلخانه های اروپایی خود محصولات را با هواپیما به کشورهای حوزه خلیج فارس می فرستد که با ساخت گلخانه دسترسی سریع و آسان و با قابلیت توجه پذیری بالای مالی برای ارسال محصولات گلخانه مدرن این گلخانه فراهم می گردد.

مشاور رئیس جمهور و دبیر شورای عالی مناطق آزاد و ویژه مالی نیز در حاشیه گلنگ زنی این گلخانه به ورزش و تندرستی می گوید: بزرگ ترین مجتمع گلخانه ای ایران فعلا در منطقه آزاد ارس با تمرکز بر صادرات آسیای میانه و قفقاز در حال بهره برداری است که گلخانه چابهار هم به لحاظ تجهیزات و هم به لحاظ میزان سرمایه گذاری در صورت احداث بزرگ ترین مجتمع گلخانه ای ایران می گردد.

مرتضی بانک می افزاید: بنا به گفته سرمایه گذار، این گلخانه در چهار فاز و ظرف 3 سال به بهره برداری کامل می رسد ضمن آنکه فاز اول آن هم ظرف 1.5 سال آینده به بهره برداری می رسد؛ مقرر شده هر 50 هکتار این گلخانه سالانه به بهره برداری و تولید برسد.

راستا چابهار به عمان کوتاه ترین راستا برای هر فروشنده محصولات گلخانه ای در دنیا

مدیرعامل شرکت احداث گلخانه چابهار نیز می گوید: روزانه پس از احداث 200 تن محصولات گلخانه ای شامل گوجه فرنگی، گل رز، فلفل رنگی، خیارخاردار، توت فرنگی، کدو و بادمجان و سبزیجات تولید می گردد و به دلیل بالابودن قیمت محصولات تولیدی همگی از راه دریا به عمان و سپس به کشورهای حاشیه خلیج فارس ارسال می گردد.

رضا درویش گفت وگو با ورزش و تندرستی می افزاید: از آنجایی که از دیرباز توزیع کنندگان تره بار در کشورهای حوزه خلیج فارس عمانی ها بودند و بنادر کشور عمان در کوتاه ترین فاصله از چابهار است؛ روزانه محصولات این گلخانه پس از بسته بندی در پالت هایی که در همین مجتمع گلخانه ای تولید می گردد، با شناورهای کوچک کانتینردار و طی حدود 3 تا 4 ساعت دریاروی به عمان ارسال و علاوه بر مصرف این کشور از سوی توزیع کنندگان عمانی به کشورهای حاشیه خلیج فارس صادر می گردد.

درویش تصریح می نماید: راستا چابهار به عمان کوتاه ترین راستای است که هر فروشنده ای در دنیا قادر به بارگیری محصولات گلخانه ای خود است و این روش حمل ارزانترین روش است.

مدیرعامل شرکت احداث گلخانه چابهار تاکید می نماید: با توجه به کوتاه بودن راستا چابهار؛ این بزرگ ترین گلخانه ای است شرکت دالسم در دنیا ساخته ضمن آنکه پروژه چابهار به میزان 125 هکتار بزرگ ترین پروژه گلخانه ای تمام شیشه ای یکپارچه و مدرن دنیا است که در حال حاضر بزرگ ترین از این نوع به میزان 80 هکتار در کشور مکزیک و متعلق به سرمایه گذاران آمریکایی است که شرکت دالسم آن را ساخته است.

درویش ادامه می دهد: در مجموع سه هزار نفر در بخش مختلف این مجتمع گلخانه ای شامل بخش کشت و برداشت محصولات، واحد تولید ظروف، سبدها و پالت های پلاستیکی برای بسته بندی و صادرات، واحد کشت بافت گیاهی جهت تولید انبوه نهال های موردنیاز و استراتژی کشور، بخش تولید ورمی کمپوست و مصولات مربوطه و بخش پرورش آرتمیا و تولید محصولات مربوطه به صورت مستقیم مشغول به کار می شوند.

وی با اشاره به آب و هوای مطلوب چابهار برای احداث چنین گلخانه ای خاطرنشان می نماید؛ دمای متوسط داخل گلخانه 24 تا 25 درجه است و دمای حداقل چابهار 15 درجه و حداکثر 30 تا 35 درجه که نسبت به حداکثری دمای مثلا مسقط عمان 55 درجه و زیر صفر روسیه برای احداث یک مجتمع گلخانه ای این چنینی کاملا متعادل است.

هرچه باشد به نظر می رسد سواحل مکران و چابهار علاوه بر ظرفیت های منحصر به فرد مالی و تبدیل شدن به هاب صنایعی هم چون فولاد، پتروشیمی و خودروسازی و هم چنین ترانزیت؛ در صورت توجه ویژه به شیرین سازی آب های عمان به دلیل دو ویژگی نزدیکی به بازارهای هدف و آب و مطلوب کشت محصولات گرم سیری قابلیت تبدیل شدن به هاب محصولات گرم سیری و گلخانه ای حوزه اقیانوس هند و کشورهای آن را نیز دارد.

گزارش از سیدامیرحسین عظیمی